İspanya’da Meydana Gelen Sel Felaketi: Bilinenler ve Değerlendirmeler
Güney Avrupa’da bulunan İspanya’yı vuran aşırı yağışlar, 1973’ten beri yaşanan en ölümcül sel felaketine yol açtı. Hayatını kaybedenlerin sayısı 205’e yükselirken ülkede üç günlük yas ilan edildi. İspanya, on yıllardır karşılaşılan en kötü sel felaketiyle mücadele ederken hasarın büyüklüğü ve alınan adımlar merak konusu haline geldi. Bilim insanları ayrıca felaketin muhtemel nedenlerini ve izahlarını da değerlendirdi. Fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel ısınmanın, İspanya’yı etkileyen şiddetli yağmurları yüzde 12 daha ağır hale getirmiş olabileceği belirtildi. İspanya, geçtiğimiz hafta ülkenin güney ve doğu bölgelerine bir yıllık yağış miktarının birkaç saat içinde düşmesiyle en ölümcül sel felaketlerinden birini yaşadı. Bölgedeki acil durum ekipleri, salı günü başlayan fırtınanın şu ana kadar en az 205 kişinin ölümüne yol açtığını, bunların 155’inin en çok etkilenen Valensiya bölgesinde olduğunu ve hala kayıp olan onlarca kişinin bulunmadığını bildirdi. Fırtına, kasabaları ve yolları su altında bırakırken nehirlerin taşmasına ve binlerce hanenin elektriksiz kalmasına neden oldu. Valensiya’da son 28 yılın en yoğun yağışı kaydedilirken, bölge sakinleri hazırlıksız yakalanarak binaların bodrum katlarında mahsur kaldı. İspanya’yı sarsan felaketin çoğu ölüm vakası, Akdeniz kıyısında bulunan ve 5 milyondan fazla insanı barındıran Valensiya’da yaşandı. Yaz aylarında önemli bir turizm bölgesi olan Valensiya’daki ani sel felaketi, Salı ve Çarşamba günü kırsal bölgelerin sular altında kalmasına ve karayollarının kullanılamaz hale gelmesine yol açtı. Valensiya kentinde bir adliye binası, geçici olarak morga dönüştürüldü. Tren seferleri iptal edilirken, okullar, müzeler ve kütüphaneler kapatıldı. Paiporta kasabasında en az 40 kişi hayatını kaybetti, bunlardan altısı huzurevinde bulunmaktaydı. İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, kurtarma çalışmaları için binlerce ordu mensubunun görevlendirildiğini açıkladı. Perşembe günü itibarıyla bazı bölgelere helikopterle ulaşılır hale gelinirken, selin etkisi altında kalan her yere yardımlar ulaştırıldı. Hükümet, insanlara evde kalmaları veya yüksek yerlere çıkmaları uyarısında bulundu. Yine de, birçok kişi güvenliğini sağlayamadı ve sosyal medyada “Fırtınanın ortasındayken alarm verildi.” şeklinde tepkiler geldi. İspanya Meteoroloji Ajansı AEMET’e göre, Valensiya çevresi dahil olmak üzere bazı bölgeler için aşırı yağış uyarıları yapıldı. Uyarılar, 12 saatten kısa sürede 200 mm (8 inç) yağmur potansiyelini öngörüyordu. İspanyol Başbakanı Pedro Sanchez, sel felaketinden etkilenen vatandaşlara gerekli tüm yardımların yapılacağını belirtti. Bazı Valensiya mahallelerinde hala su ve elektrik kesintilerinin olduğu ifade edildi. Felaketin nedeni, İspanyol meteorologlarının “gota fría” olarak adlandırdığı olaydı. Bu hava olayında, atmosferin üst kısmında bulunan soğuk hava havuzu jet akımdan ayrılıyor ve böylece daha yoğun yağmurlar oluşabiliyor. “Gota fría”, genellikle sonbahar aylarında gerçekleşmektedir. Bilim insanlarının yaptığı analize göre, sağanak yağışların yoğunluğunun en olası açıklaması iklim değişikliğidir. Fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel ısınmanın, İspanya’yı etkileyen şiddetli yağmurları yüzde 12 daha ağır ve iki kat daha olası hale getirdiği tespit edildi. Bu haftaki seller, İspanya tarihinde yaşanan en ölümcül seller olarak kayıtlara geçti. 1959’da, İspanya’nın Ribadelago kasabasında meydana gelen bir selde 144 kişi hayatını kaybetmişti. Ancak bu felaket, doğal bir olaydan çok, Vega de Tera rezervuarından su bırakan bir barajın çökmesinden kaynaklanmıştı. Felaketin boyutu, uydu fotoğraflarına da yansıdı. Ulaştırma Bakanı Oscar Puente, doğu bölgesindeki yaklaşık 80 km’lik yolun ciddi şekilde hasar gördüğünü veya gidilemez hale geldiğini belirtti. Yolların birçoğu, terk edilmiş araçlar tarafından kapatıldı.